• LOGIN
  • No products in the cart.

LGA1/5 AMATEEKA AGAFUGA EMPANDIIKA Y’OLUGANDA

Unit eno erimu buli kimu kyewetaaga okuyiga ku mateeka agafuga empandiika y'Oluganda

LGA1/5 AMATEEKA AGAFUGA EMPANDIIKA Y’OLUGANDA

Empandiika y’Oluganda gye tugoberera yabagibwa mu mwaka gwa 1947. Empandiika eno erimu amateeka agawerako. Mu kiwandiiko kino tugenda kwogera ku mateeka ana.

  1. Etteeka erifuga enkozesa y’ennukuta ennene
  2. Etteeka erifuga ennukuta empeerezi
  3. Etteeka erifuga enkozesa y’ennukuta R ne L
  4. Ennukuta J ne GY

Etteeka erifuga enkozesa y’ennukuta ennene

Tukozesa ennukuta ennene mu ngeri zino wammanga: 1. Tukozesa ennukuta ennene ku ntandikwa ya sentensi okugeza;

  • Omwana akaaba
  • Enkuba yatonnye n’endala
  1. Tukozesa ennukuta ennene ku ntandikwa y’erinnya ery’enkalakkalira okugeza:
  • Namuli
  • Mutebi
  • Kato n’amalala
  1. Tukozesa ennukuta ennene singa tuba tuwandiika emitwe emikulu okugeza;
  • OKUBUMBA MU BUGANDA
  • AGAFA E MAKERERE n’emirala.
  1. Tukozesa ennukuta ennene singa mu sentensi mubaamu ekigambo eky’olulimi olulala nga tekyagandawazibwa okugeza;
  • Leeta MACHINE eyo
  • Ani abbye CALCULATOR yange?
  1. Tukozesa era ennukuta ennene singa mu sentensi mubaamu ekigambo ekyetaaga okussaako essira okugeza:
  • Mu kusoma, EMPISA kintu kikulu nnyo
  • Ongulirayo essaati ENJERU bbiri.

Etteeka erifuga ennukuta empeerezi

Ennukuta empeerezi ezitafaanagana teziddiring’ana mu kigambo.

  • Empeerezi eza nnabansasaana tezitandika era tezikomekkereza kigambo kya Luganda.
  • Empeerezi zino “i” ne “u” tezitandika bigambo bya Luganda.
  • Empeerezi A, E ne O ze zitandika ebigambo by’Oluganda ebitandisa empeerezi.
  • Etteeka erifuga enkozesa y’ennukuta R ne L
  • Tukozesa tutya ennukuta R?
  • Ennukuta R tetandika kigambo kyonna kya Luganda.
  • Empeerezi ebiri nga tezifanagana teziwandikibwa wamu mukigambo ekyo luganda.

Tukozesa ennukuta R singa ku kkono waayo wabeerayo empeerezi “i” okugeza;

  • Okusirika
  • Okulira
  • Ebirime
  • Emirembe

Tukozesa ennukuta r singa era ku kkono waayo wabeerayo empeerezi “e” okugeza;

  • Omupeera
  • Emmere
  • Emmeeri
  • Eriiso n’ebirala.

Tukozesa tutya ennukuta L ne R?

Ennukuta L esobola okutandika ebigambo mu Luganda, okugeza:

  • Luti
  • Lutono
  • Lwasama n’ebirala.

Tukozesa ennukuta eno singa ku kkono waayo wabeerayo empeerezi “a” okugeza:

  • Okubala
  • Ekibala

Tuwandiika ennukuta eno singa ku kkono waayo wabeerayo empeerezi “o’ okugeza:

  • Omugole
  • Okusola
  • Okukola

Ennukuta L ewandiikibwa singa ku kkono waayo wabeerayo empeerezi “u”, okugeza:

  • Okusuula
  • Okukula
  • Okufuula

Ennukuta zombi R ne L teziwandiikibwa za nnabansasaana mu kigambo, okugeza:

Lleeta oba Wulirra.

Mu Luganda ennukuta eya “R” tetandiika kigambo, era ebyo byonna ebigambo ebitandiika ne “R” nga bya Luganda byawandiikibwa bazungu ng’empandiika entongole tennagungibwawo, okugeza; Rubaga.
Singa ekigambo kibeera empeerezi “i oba e” olwo ennukuta eddirira erina kubeera “R”
so ng’ate singa ekigambo kibeeramu empeerezi “a, o oba u” olwo ennukuta eddako erina kubeera “L” Okugeza; omupiiRa, OLuku, EkibiRa, SukaaLi, n’ebirala.
Ennukuta ezo zombi “R ne L” teziggumira, kwe kugamba teziwandiikibwa bbiri mu kifo ekimu, kwe kugamba owandiike “rr oba ll” ng’ogezaako ekuggumira.
Eyo y’ennyinyonnyola ennyangu gye nsuubira esobola okubayamba okutegeera enkoze y’ennukuta ezo, wekkaanye nnyo ( “i ne e”, wamu ne “a, o ne u”, ng’ogenda okukozesa ” r ne l”

 

 

 

 

Courses

Featured Downloads